Podstawy nagrywania

Wybór mikrofonu

Przy wyborze mikrofonu nie ma żelaznych zasad i dróg na skróty. Co najważniejsze, cena mikrofonu nie jest wskaźnikiem tego, jak dobrze zabrzmi na Twoim źródle (Dave Grohl używał Shure SM58 kosztujący ok. 400 zł na wielu nagraniach Foo Fighters.). Pamiętaj więc, że nie potrzebujesz całej kolekcji mikrofonów wartej dziesiątki tysięcy złotych aby coś nagrać. Może błyszczący mikrofon karaoke kupiony na bazarze będzie idealny dla Ciebie!

Istnieje kilka różnych rodzajów mikrofonów, interfejsy audio są zaprojektowane do pracy z nimi wszystkimi. Niezależnie od ich podziału, wszystkie mikrofony przekształcają fale dźwiękowe w impulsy elektryczne, ale na różne sposoby. Mikrofony dynamiczne przypominają odwróconą membranę głośnika, gdzie fale dźwiękowe poruszają elektromagnetyczną cewką, która generuje sygnał. Mikrofony pojemnościowe uzyskują sygnał mierząc różnice pojemności między 2 płytkami kondensatora, poruszanymi przez fale dźwiękowe. Mikrofony wstęgowe z kolei posiadają przewodzącą prąd wstęgę, która wibruje w polu elektromagnesu. Mikrofony lampowe to odmiana mikrofonów pojemnościowych, które używają lamp próżniowych w ich elektronice. Wymaga to specjalnego zasilacza, który podłącza się do mikrofonu wielostykowym kablem (nie jest to XLR). Wyjście XLR mikrofonu jest zwykle na zasilaczu. Niezależnie od ich rodzaju, wszystkie mikrofony muszą zostać wpięte do przedwzmacniacza mikrofonowego aby zwiększyć niskie napięcie z ich przetwornika do użytecznego poziomu.

Mimo iż mikrofony studyjne są ogólnie dosyć podobne, różnią się między sobą tym, jak reagują na dźwięk. Niektóre mają większą czułość i poziomy wyjściowe niż inne, co czyni je odpowiednimi do różnych zadań. (Czuły mikrofon o ‚gorącym’ sygnale nie jest dobrym wyborem na trąbkę lub werbel, ponieważ zbyt szybko przesteruje. Podobnie, mikrofon który dobrze sprawdza się przy nagraniach stopy lub wzmacniacza rozkręconego na maksa może nie uchwycić subtelności harfy bądź cymbałów.)

Mówiąc ogólnie, mikrofony dynamiczne mają niską czułość, dzięki czemu radzą sobie z bardzo głośnymi źródłami jak perkusja. Zwykle są też bardziej kierunkowe i wyłapują mniej hałasu, przez co są bardzo przydatne przy mikrofonowaniu głośnych instrumentów stojących blisko siebie. Są też bardzo użyteczne w sytuacjach live, gdzie trzeba uważać na przesłuchy i sprzęgnięcia z systemem nagłośnieniowym. Z tego powodu często zobaczysz dynamiczne mikrofony, takie jak Shure SM57 lub Sennheiser MD421 przy zestawach perkusyjnych i sekcjach dętych.
Mikrofon pojemnościowy zwykle daje sobie rade z równie wysokim SPL-em (ciśnieniem akustycznym, ang. Sound Pressure Level) jak mikrofon dynamiczny, ale zbiera też dużo przestrzeni, w której nagrywasz. To czyni pojemności idealnym narzędziem do uchwycenia brzmienia całego zestawu perkusyjnego — z tego powodu używa się ich do „overheadów” (mikrofony umieszczone nad głową perkusisty, zbierające brzmienie całego zestawu).

Jednym z najważniejszych parametrów mikrofonu na jaki należy zwrócić uwagę jest charakterystyka kierunkowa. Niektóre mikrofony są bardziej kierunkowe, inne zbierają dźwięk z każdej strony po równo a charakterystyka kierunkowa opisuje kształt obszaru wokół mikrofonu, z którego zbiera dźwięk.

Mikrofony kardioidalne (z charakterystyką w kształcie serca) są najpopularniejsze, ale natkniesz się też na dookólne, ósemkowe, hyper-kardioidy i super-kardioidy. Niektóre mikrofony mają kilka charakterystyk, między którymi możemy przełączać. Te pojęcia opisują kierunkowość, jednak te same charakterystyki w różnych mikrofonach zawsze będą o nieco innym kształcie, a nawet najbardziej kierunkowy mikrofon będzie zbierał dźwięk z zza kapsuły. Poświęć chwilę i przejrzyj charakterystyki kierunkowe Twoich mikrofonów. Pomoże Ci to w podejmowaniu decyzji przy ich ustawianiu.

Koszyki i Pop Filtry

Niechciane dźwięki, takie jak wibracje przenoszone przez statyw lub rękę trzymającą mikrofon mogą wpłynąć na klarowność sygnału. Trudno je usłyszeć i jeszcze trudniej usunąć, ale wibracje przenoszone z ziemi mogą zanieczyścić twoje ślady dudnieniem w niskim paśmie. Większość mikrofonów pojemnościowych jest w zestawie z koszykiem antywibracyjnym, który podtrzymuje mikrofon w elastycznej „kołysce”. Warto je stosować aby zabezpieczyć się przed nagraniem tupnięć i uderzeń o statyw. Jeśli pod Twoją podłogą znajduje się pusta przestrzeń, dobrym pomysłem będzie zainwestować w dobre koszyki dla twoich pozostałych mikrofonów — szczególnie jeśli w Twoich nagraniach zauważyłeś dziwną aktywność w niskich częstotliwościach. Możesz oczywiście stosować filtry górnoprzepustowe jeżeli pozwala na to nagrywane źródło.

Pop filtry są kolejnym narzędziem zapobiegającym dostawaniu się niechcianych dźwięków do Twoich nagrań. Powstrzymują one zgłoski wybuchowe, czyli fale dźwiękowe wytwarzane gdy wymawiamy spółgłoski takie jak „p” czy „b”. Jedna taka zbyt zaakcentowana zgłoska może zrujnować nagranie wokalu, więc warto mieć pod ręką pop filtr, aby zaoszczędzić czasu i nerwów sobie i wokaliście.

Nagrywanie gitar

Jest wiele różnych dróg, którymi można pójść nagrywając gitarę w domu. Gitary akustyczne bez pickupów muszą zostać omikrofonowane. Gitary akustyczne z pickupami możesz wpiąć bezpośrednio do Twojego interfejsu — kilka wejść we wszystkich interfejsach Focusrite’a ma funkcję „Inst”, która zwiększa impedancję wejściową preampu. Jednak, nawet gdy pickupy są dostępne, wielu realizatorów decyduje się użyć mikrofonów, aby nagrać gitarę akustyczną. W ten sposób mogą uchwycić brzmienie całego instrumentu. Każda gitara brzmi inaczej, ale na ogół dźwięk wydobywający się z pudła jest bardziej basowy I dudniący; za to od strony gryfu słyszymy więcej wysokich częstotliwości i artykulację. Jeżeli chodzi o wybór mikrofonu wielu realizatorów wybierze jedną małomembranową pojemnościówkę umieszczony pomiędzy otworem rezonansowym i gryfem. Jeśli nagrywasz w stereo, zwróć uwagę na niezgodności fazowe spowodowane różnicą w odległości kapsuł mikrofonów od źródła — konfiguracja XY może to ułatwić, gdyż kapsuły mikrofonów będą bardzo blisko siebie.

Nagranie gitar elektrycznych można przeprowadzić na „stary” lub „nowy” sposób. W pierwszym wypadku umieszczamy kolumnę w oddzielnym pomieszczeniu, odkręcamy gain na wzmacniaczu, umieszczamy jeden lub dwa mikrofony z przodu i zamykamy drzwi. Wzmacniacze gitarowe, szczególnie lampowe robią coś magicznego z dźwiękiem gdy są włączone, wiele starych studiów nagraniowych posiada odizolowany pokój dla wzmacniaczy, w którym można dać czadu bez zakłócania prób i nagrań w innych pomieszczeniach. W takim wypadku najlepiej jest użyć własnego słuchu przy rozmieszczaniu mikrofonów. Poproś gitarzystę o zagranie swojej partii, załóż zamknięte słuchawki I posłuchaj jak zmienia się dźwięk gdy poruszasz mikrofonem. Oczywiście możesz nie mieć warunków do nagrywania w taki sposób, szczególnie jeśli otaczają cię sąsiedzi, rodzina lub współlokatorzy. Na szczęście jest też „nowa” metoda – używanie oprogramowania modelującego działanie i brzmienie wzmacniaczy, które coraz lepiej emuluje magię analogowego wzmacniacza. Tak samo jak w przypadku gitar elektroakustycznych możesz podłączyć swoją gitarę elektryczną bezpośrednio do swojego interfejsu, upewniając się że funkcja „Inst” jest włączona. Dzięki niskiej latencji współczesnych interfejsów używanie programu DAW jako wirtualnego wzmacniacza jest rzeczywistością.

Nagrywanie perkusji

Nagrywanie bębnów jest jednym z najtrudniejszych etapów tworzenia muzyki. Istnieje nieskończona liczba możliwości, ale rzeczami od których trzeba zacząć jest nastrojenie zestawu i przestrzeń, w której ma miejsce nagranie. Kiepsko nastrojona perkusja w nieciekawie brzmiącym pomieszczeniu nigdy nie zabrzmi dobrze. Nie bój się poświęcić dużo czasu na dopracowanie brzmienia. Eksperymentuj z minimalnymi zmianami ustawienia mikrofonów; werbel zabrzmi zupełnie inaczej gdy przesuniemy mikrofon o kilka centymetrów.

Możesz wybrać strategię bliskich ujęć (umieszczasz oddzielny mikrofon na każdym elemencie zestawu), lub próbować objąć całą perkusję dobrze ustawionymi overheadami. Często mieszanka obu tych podejść przynosi dobre rezultaty. Zwykle nagłaśnia się górną stronę bębnów (uderzaną pałeczką). Miej z tyłu głowy, że obręcz bębna brzmi jaśniej I cieniej; ustawienie mikrofonu kilka centymetrów bliżej środka pomoże ci uzyskać bardziej masywne brzmienie. Nie zapominaj o naciągach rezonansowych (na spodzie bębna), które mogą zapewnić inną barwę i pogrubić brzmienie całego zestawu. Niektórzy omikrofonowują również spód werbla aby zebrać uderzenie I trzask sprężyn. Musisz jednak uważać na niezgodności fazowe — prawdopodobnie będziesz musiał odwrócić polaryzacje na przedwzmacniaczu mikrofonowym lub w DAWie.

Można napisać całą książkę temat nagłaśniania stopy (co zostało już oczywiście zrobione). Część realizatorów zdejmuje przedni naciąg, wrzucają do środka kilka kocy I ustawia mikrofon kilka stóp dalej. W rezultacie wychodzi z tego solidne uderzenie, które dobrze pasuje do R&B i funku. Niektórzy wolą zostawić membranę rezonansową i nastroić ją nisko. To popularny zabieg w jazzie i innych gatunkach gdzie ważne jest naturalne brzmienie zestawu. Inni używają membran z otworem, inni je zdejmują i nie używają żadnego wytłumienia. Jest to całkowicie subiektywna kwestia i najlepsze, co możemy doradzić to eksperymentować, używać uszu i zacząć nagrywanie tylko wtedy gdy jesteś naprawdę zadowolony z brzmienia. Ostatnia rada: jeśli wykorzystałeś wszystkie możliwe wejścia na perkusję i dalej nie jesteś zadowolony, wygoogluj ‘Glyn Johns’ three-mic drum technique’.

Miksery i krosownice

Dla wszystkich, którzy wolą pracować z fizycznym mikserem, interfejs audio z wieloma wejściami i wyjściami może zostać użyty do integracji miksera w programie DAW. Korzyści z takiego rozwiązania to wysyłania dźwięku na wysyłki efektowe i miksy słuchawkowe, EQ na każdym kanale i kontrola każdego parametru z pomocą osobnej gałki. Najwygodniejszą metodą podłączenia miksera do interfejsu jest podłączenie wyjść direct out miksera do wejść liniowych interfejsu i wysłanie powrotów z interfejsu do wolnych kanałów na stole. Oczywiście, musisz uważać na pętle sprzężeń, upewnij się że nie odsłuchujesz przez DAW i zrób wszystko aby zminimalizować latencję.

Krosownica również może być świetnym dodatkiem do studia, szczególnie gdy montujesz swój interfejs w racku, wszystko jest spięte ze sobą i tylko od czasu do czasu musisz podłączyć, powiedzmy, syntezator gościa. Zaletą krosownicy w tej sytuacji jest to, że nie musisz grzebać z tyłu twojego racka żeby odpiąć swoje kable. Po prostu wpinasz się do krosownicy. Można je również tak opiąć, że jeśli z przodu nie będzie żadnych wpiętych kabli to połączenia wracają do „normalnej” konfiguracji.

Nagrywanie w 24 bitach

W porównaniu do nagrań w 16 bitach (standard CD), 24-bitowe nagrania zapewniają dużo większy zakres dynamiki i bardziej komfortowe, bezpieczniejsze nagrywanie. Zajmują one więcej miejsca (1.5x więcej niż 16-bitowe pliki), jednak z terabajtami dostępnymi teraz za niewielkie pieniądze, nie zrobi nam to zbyt wielkiej różnicy. Te dodatkowe 8 bitów pozwala na dokładniejszy zapis dźwięku: w domenie 16-bitowej amplituda pojedynczego sampla może zostać zapisana jako jedna z 65,563 możliwych wartości. W 24 bitach tych wartości jest ponad 16 milionów, co oznacza dokładniejsze nagranie, większa przejrzystość i lepiej brzmiące rezultaty! Nie ma żadnego powodu, aby nie nagrywać w 24 bitach!

Kopie zapasowe

Tworzenia kopii zapasowych nie jest wyjątkowe dla procesu tworzenia muzyki, ale jest niezwykle ważną jego częścią. Warto upewnić się, że owoce twojej pracy nie zostaną stracone gdy dysk twardy odmówi współpracy lub zostawisz go w plecaku w pociągu. Kopie zapasowe powinny być zapisane w trzech różnych miejscach w różnych lokalizacjach, aby zapobiec zniszczeniu ich wszystkich w powodzi lub pożarze. Dysk w chmurze jest jedną z możliwości, tak samo jak zautomatyzowane mechanizmy, jak Time Machine w komputerach Apple. Przeznaczenie trochę czasu raz w tygodniu na zrobienie kopii zapasowych to czas dobrze zainwestowany.